Okrucieństwo dyktatury, nędza wolności, arogancja najeźdźców... Wszystko to i o wiele więcej zobaczymy w dramatycznych opowieściach Irakijczyków, które powierzyli Pawłowi Smoleńskiemu. Nie jest to książka wpisująca się w spór o słuszność lub niesłuszność interwencji wojskowej w Iraku. To rzecz o losie kraju i ludzi, po których przejeżdżały walce Historii. Wreszcie z dala od zgiełku telewizyjnych fajerwerków i wojennej propagandy możemy wsłuchać się w głosy Irakijczyków. Są różne, bardzo różne. I nic tu nie jest proste ani oczywiste, zwłaszcza dla nas, ludzi z innego świata. Posłuchajmy tych głosów. Koniecznie.
(Artur Domosławski)
Nigdy nie byłem w Bagdadzie. Wiem jednak - po przeczytaniu książki Pawła Smoleńskiego - że uczynię wszystko, by tam pojechać. By poznać to niezwykłe - w swym micie i swym nieszczęściu - miasto kalifów i dyktatorów, miasto buntowników i ludzi przetrąconych, miasto, które zmaga się ze swoim losem. Irak jest wielkim i ciężkim doświadczeniem naszego czasu. Udział Polski i Polaków w misji stabilizacyjnej to często przedmiot krytyki. Byłem innego zdania. Uważałem, że wsparcie akcji militarnej przeciwko reżimowi, który terroryzował, torturował i zabijał Irakijczyków, to wojna sprawiedliwa. Ale można wygrać wojnę i przegrać pokój. Pasjonująca książka Pawła Smoleńskiego utwierdziła mnie w tym przekonaniu. Tłumaczy, jak bardzo skomplikowany jest dzisiejszy Irak. Co najważniejsze jednak: cała europejska i amerykańska, a także polska debata na temat Iraku odbywa się praktycznie bez udziału samych Irakijczyków. Z kart książki przemawiają właśnie Irakijczycy. Warto ich wysłuchać.
(Adam Michnik)
Książka Pawła Smoleńskiego prowadzi czytelnika po meandrach irackiej historii najnowszej, próbując przedstawić ten kraj w subiektywnym, niezwykle barwnym kalejdoskopie osób, miejsc i wydarzeń. To Irak od środka, widziany często jakby "ukrytą kamerą". Autor unika podsumowań i jednoznacznych ocen, ukazując życie w zmaltretowanym kraju oczami jego zmaltretowanych mieszkańców. Z reportaży tych wiele o Iraku się możemy nauczyć, choć świat to zbyt daleki, zbyt odmienny, aby go dobrze zrozumieć. O tym właśnie książka Smoleńskiego przekonuje i to chyba jedna z jej największych zalet. Nic bowiem nie ma gorszego niż uproszczenia, które pozwalają nam oceniać innych tylko wedle własnych doświadczeń i przyzwyczajeń.
(Marek M. Dziekan)
